Een overprikkeld kind… veel ouders van hoogsensitieve en hoogbegaafde kinderen kennen het: zodra je als ouder haast krijgt, brandt het lontje van je kind sneller op. Vooral bij bedtijd of bij het opstaan kun je als ouder weleens gestresst raken. Je geduld raakt op en de tijd ook. Ervaring leert dat het na een bepaalde tijd lastiger wordt voor je kind om te gaan slapen. En ’s ochtends voor schooltijd heb je gewoon de ruimte niet om het rustig aan te blijven doen.
Hoewel je als ouder vast hebt ontdekt dat opjagen niet helpt, gebeurt het soms toch dat je roept
‘kom op, NU MOET HET ECHT!’
En dan… boem, je kind flipt.
Woedeuitbarsting
Gevolg: een kind dat keihard (en vaak letterlijk, vechtend, gillend) in de weerstand gaat. Sommige kinderen doen letterlijk niets meer en krijg je niet in beweging. Anderen laten die weerstand luid en duidelijk zien en horen.
Het zenuwstelsel is overprikkeld en er ontstaat een primaire reactie. Dit wordt vaak een ‘woedeuitbarsting’ of ‘driftbui’ genoemd. Dat kan zo een half uur of langer duren, waarin er niets met je kind te beginnen valt. Hij of zij hoort of ziet niets meer.
Hoe los je dit op?
Gestresste ouder
Erg lastig, vooral als je zelf nog meer stress krijgt. De heftige emoties kunnen bij ouders voor stress zorgen. Het kind wordt vaak strong-willed genoemd, of het intense kind met een sterke wil. Belangrijk is om te leren begeleiden bij emotie-regulatie. Dit heeft te maken met een overprikkeld zenuwstelsel.
Oplossen
Het beste kun je bij jezelf beginnen.
Stop met praten!
Haal adem: twee tellen in, twee vast, vier uit, twee vast. Hiermee vertraag je je hartslag.
Neem een klein beetje afstand, al is het maar een paar meter en draai je om.
Richt je aandacht even op iets anders, help bijvoorbeeld je andere kind verder, of ga zelf even naar de wc.
Laat je ‘boze’ kind weten dat je zelf even rustig gaat worden en zo weer terug bent. En dat je hem/haar graag helpt. Onthoud vooral dat je overprikkelde kind niet expres vervelend doet. Hij of zij reageert nu primair, vanuit het reptielenbrein, waar geen inkomende informatie wordt ontvangen.
Co-regulatie
Methodes die je kunt toepassen om je kind te helpen vind je in co-regulatie. Kort door de bocht houdt het in dat door zelf kalm te blijven of worden, je het kind de energie kunt meegeven om de oververhitte toestand te laten zakken. Het kind is vaak door actie en reactie geschoten in een staat van freeze, fight of flight, dus bevriezen, vechten of vluchten.
Wat dan zeker niet helpt, is strenger zijn, het kind ‘aanpakken’, je stem verheffen, dreigen met ‘als je nu niet dit, dan dat…’
Dit kan allemaal als dreigend worden ervaren, waardoor de stressreactie alleen maar toeneemt.
Minder aangevallen
Wanneer je kind eenmaal (vaker) heeft ervaren dat jij beseft dat er even iets mis ging bij jullie allebei, zal het zich minder aangevallen voelen. Wanneer je daarbij ook de ervaring mee kunt geven dat jullie samen weer kalm worden en dat dat niet heel ingewikkeld is, groeit het vertrouwen. De uitbarstingen nemen af en als het nog voorkomt, zal het minder lang en heftig zijn.
Stress laten zakken
Co-regulatie betekent dat jij jouw energie en lichaam inzet om het kind zich weer veilig te laten voelen. De fysieke stress-respons daalt van bijvoorbeeld het laten dalen van de temperatuur. Dit kan door:
– gezicht te deppen met een vochtig koud doekje
– handen te wassen met koud water (over de polsen laten stromen)
– een gelpack in de koelkast bewaren en deze door het kind tegen de borst te laten drukken.
Energie kwijt raken
Wat ook helpend is bij het begeleiden van een overprikkeld kind, is de opgebouwde energie een andere uitlaatklep geven:
– op de voeten ‘wippen’, op de tenen staan en met een plof op de hielen landen
– schudden met handen en armen
– een gek dansje doen en zoveel mogelijk wiebelen en tegelijk bewegen, ook het hoofd en de vingers.
Veiligheid bieden aan een overprikkeld kind
Tenslotte is het goed om dat gevoel van veiligheid fysiek te ervaren. Denk aan je toon: hoe rustiger je klinkt, hoe beter.
Vraag of je kind een knuffel wil. In het heetst van de strijd wil een kind vaak niet aangeraakt worden. Je kunt wel samen jezelf een knuffel geven. Denk aan:
– de vlinderknuffel: haak je duimen in elkaar en spreid je vingers uit naar opzij, leg je handen tegen de borst en ‘flapper’ met de vleugels
– een ‘knijpknuffel’: pak je armen vast en knijp in je schouders, bovenarmen, zo naar beneden tot de vingers. Soms is het fijn om ook de benen te doen
– trommel met je vingertoppen op je kaken, wangen, voorhoofd en rond de ogen.
Allergisch voor moeten
Met deze tips kun je vandaag nog aan de slag. Je zult zien dat het snel effect heeft.
Heb je zelf moeite om deze tips uit te voeren?
Of reageert je kind niet zoals je hoopt?
Heb je het gevoel dat er nog iets anders aan de hand is?
Herken je het gedrag van je kind deels in beschrijvingen over adhd, add, autisme, maar ook weer niet helemaal?
Herken je je kind soms niet tijdens felle reacties?
Denk je weleens dat je kind, of jijzelf, allergisch is voor moeten?
Dan is het belangrijk om verder te kijken. Neem contact op voor een online of live coachingsessie.
Ik help je graag verder naar meer ontspanning in je gezin!